Η πολύωρη έκθεση σε οθόνες, είτε από υπολογιστές, κινητά, tablets ή τηλεοράσεις, μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στα μάτια και τη συνολική υγεία της όρασης. Αυτές οι επιπτώσεις αφορούν διάφορες διαταραχές και συμπτώματα που εμφανίζονται λόγω της συνεχούς και εντατικής εστίασης σε ψηφιακές οθόνες. Οι κυριότερες συνέπειες περιλαμβάνουν τα εξής:
Κούραση και καταπόνηση των ματιών (Οφθαλμική Κόπωση)
Η συνεχής εστίαση σε μια οθόνη για πολλές ώρες μπορεί να οδηγήσει σε οφθαλμική κόπωση, που συχνά περιγράφεται ως βάρος ή ένταση γύρω από τα μάτια. Τα μάτια καταπονούνται, ειδικά όταν το φως της οθόνης είναι έντονο ή σε αντίθεση με το περιβάλλον φωτισμό. Αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο σε ανθρώπους που εργάζονται πολλές ώρες στον υπολογιστή ή παρακολουθούν για αρκετή ώρα κινητά τηλέφωνα και tablet.
Ξηροφθαλμία
Η συχνή και μακροχρόνια χρήση οθονών μειώνει τα φυσική αντίδραση του βλεφαρισμού, δηλαδή το ανοιγοκλείσιμο των βλεφάρων, το οποίο ενυδατώνει και προστατεύει τα μάτια. Η ξηροφθαλμία μπορεί να προκαλέσει δυσφορία, θολή όραση, ακόμη και αίσθηση καύσου ή πόνου στα μάτια, καθώς οι δακρυϊκοί αδένες δεν λειτουργούν επαρκώς για να λιπαίνουν την επιφάνεια του ματιού.
Θόλωση της Όρασης
Η πολύωρη παραμονή μπροστά σε οθόνες μπορεί να οδηγήσει σε θολή όραση, κυρίως μετά από παρατεταμένη χρήση. Η ανάγκη συνεχούς προσαρμογής της εστίασης και της απόστασης που έχουν τα μάτια από την οθόνη μπορεί να δημιουργήσει προσωρινή θόλωση, επηρεάζοντας τη διαύγεια της όρασης.
Κεφαλαλγία και Ζαλάδες
Η ένταση στα μάτια λόγω της συνεχούς έκθεσης στις οθόνες μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ζαλάδες. Αυτό συμβαίνει επειδή τα μάτια πρέπει να εστιάζουν και να προσαρμόζονται συνεχώς, κάτι που μπορεί να επιβαρύνει το οπτικό νεύρο και τους μύες των ματιών.
Αρνητική Επίδραση στον Κύκλο του Ύπνου
Η έκθεση στο μπλε φως που εκπέμπουν οι οθόνες μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα του ύπνου. Το μπλε φως καταστέλλει την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει τον κύκλο του ύπνου, με αποτέλεσμα την δυσκολία στον ύπνο και τη μείωση της ποιότητας του ύπνου.
Προτάσεις για την Προστασία των Ματιών
Για να περιοριστούν οι αρνητικές επιπτώσεις, συνιστάται:
- Να γίνεται χρήση της τεχνικής 20-20-20, δηλαδή κάθε 20 λεπτά να κοιτάζετε για 20 δευτερόλεπτα κάτι που βρίσκεται σε απόσταση τουλάχιστον 20 μέτρα.
- Να ρυθμίζεται η φωτεινότητα της οθόνης ανάλογα με τον περιβάλλοντα φωτισμό.
- Να τοποθετείται η οθόνη σε κατάλληλη απόσταση και γωνία, για να αποφεύγεται η υπερβολική καταπόνηση.
- Να αποφεύγεται η χρήση οθονών λίγο πριν τον ύπνο ή, αν είναι απαραίτητο, να χρησιμοποιούνται φίλτρα μπλε φωτός.
Η πολύωρη έκθεση σε οθόνες είναι πλέον αναπόφευκτη, ωστόσο με κάποιες απλές αλλαγές και σωστή φροντίδα, μπορούν να αποφευχθούν οι σοβαρές επιπτώσεις στα μάτια.
